W Polsce jest blisko 10 mln osób w wieku 60+. Według danych Eurostatu tylko niewielki procent tej grupy ma podstawowe umiejętności cyfrowe, a z badań Fundacji Digital Poland wynika, że 37 proc. polskich seniorów uznaje korzystanie z technologii cyfrowych i internetu za zbyt skomplikowane. – Mamy dużo do nadrobienia – podkreśla Marzena Okła-Drewnowicz, ministra ds. polityki senioralnej. Jak wskazuje, w tej grupie potrzebna jest przede wszystkim szersza edukacja, w którą zaangażowane będą m.in. media publiczne. Nowa perspektywa finansowa UE stwarza możliwość skorzystania z dużej puli środków przeznaczonych specjalnie na ten cel.
– Wszelkie dane dotyczące korzystania z komputera czy smartfona wskazują, że polscy seniorzy wypadają gorzej niż seniorzy w innych krajach Unii Europejskiej – mówi agencji Newseria Biznes Marzena Okła-Drewnowicz. – Tylko 6 proc. osób w wieku senioralnym korzysta z komputera. Ze smartfonów korzysta 57 proc., przy czym tak naprawdę 47 proc. tej grupy używa telefonów klawiszowych. Natomiast wskaźnik dotyczący umiejętności zdobywania wiedzy, przetwarzania tej wiedzy, zdobywania informacji w krajach Unii Europejskiej jest w granicach 25 proc., a u nas jest to powyżej 10 proc., więc mamy dużo do nadrobienia.
Przyjęty rok temu program „Droga ku cyfrowej dekadzie” określa kierunki transformacji cyfrowej UE i wyznacza szereg celów w zakresie cyfryzacji do 2030 roku. Jeden z nich zakłada, że do tego czasu 80 proc. obywateli Wspólnoty ma posiadać co najmniej podstawowe umiejętności cyfrowe. Obecnie Polska wciąż jest daleko od osiągnięcia tego celu, notując pod tym względem jedne z najniższych wyników spośród wszystkich państw Unii (trzecie miejsce od końca). Według opublikowanych pod koniec ub.r. danych Eurostatu 44 proc. Polaków i Polek posiada podstawowe kompetencje cyfrowe przy średniej unijnej na poziomie 56 proc. Ten odsetek jest jeszcze niższy w przypadku seniorów – podstawowe umiejętności cyfrowe ma jedynie 13 proc. z nich.
Z kolei według danych przytaczanych przez Fundację Digital Poland – która wskazuje, że wiek jest jednym z podstawowych czynników wykluczenia cyfrowego – zaledwie 30,2 proc. Polaków powyżej 60. roku życia korzysta z internetu. Badania przeprowadzone na potrzeby ubiegłorocznego raportu „Technologia w służbie społeczeństwu. Czy Polacy zostaną społeczeństwem 5.0?” pokazały też, że 37 proc. polskich seniorów uznało korzystanie z technologii cyfrowych i internetu za zbyt skomplikowane. Według ekspertów wskazuje to na potrzebę dostosowywania edukacji cyfrowej i komunikacji dotyczącej nowych technologii do potrzeb tej grupy wiekowej.
– Przede wszystkim trzeba rozproszyć działania, czyli docierać do różnych stowarzyszeń, organizacji, uniwersytetów trzeciego wieku czy choćby kół gospodyń wiejskich z informacjami, jak nabywać te kompetencje cyfrowe. Trzeba też wykorzystać w tym celu media publiczne, różnego rodzaju poradniki, żeby ta wiedza była blisko człowieka – powiedziała ministra ds. polityki senioralnej podczas Forum Gospodarczego TIME.
Z badań przeprowadzonych przez Digital Poland na potrzeby ubiegłorocznego raportu „Technologia w służbie społeczeństwu” wynika, że Polacy uznają umiejętności cyfrowe za klucz do sukcesu zawodowego i ułatwienia codziennego życia. Postrzeganie nowych technologii różni się jednak w zależności od wieku. Osoby starsze częściej odczuwają, że technologia jest dla nich zbyt skomplikowana, choć jednocześnie widzą w niej wiele korzyści – to właśnie seniorzy wydają się być bardziej otwarci na technologiczne innowacje takie jak monitorowanie zdrowia za pomocą opasek czy operacje wykonywane przez roboty chirurgiczne. W porównaniu z młodszymi respondentami seniorzy dużo mniej entuzjastycznie podchodzą za to do rozwiązań takich jak zakupy online czy sklepy bezobsługowe.
– Aby zwiększyć kompetencje cyfrowe wśród seniorów, mamy możliwość skorzystania z pieniędzy unijnych. Dlatego też będziemy – wspólnie z Ministerstwem Cyfryzacji – budować projekty, które będą wykorzystywały środki unijne, żeby te kompetencje cyfrowe w Polsce podnosić – zapowiada Marzena Okła-Drewnowicz. – Potrzeba również zmian legislacyjnych, choćby w obszarze ochrony czy bezpieczeństwa seniorów, w przypadku wyłudzeń czy oszustw, które w ich przypadku mają miejsce na największą skalę. Jest to kwestia oczywiście wsparcia urzędu ministra ds. polityki senioralnej, ale też Ministerstwa Sprawiedliwości przy udziale oczywiście Ministerstwa Cyfryzacji.
Jak wskazuje GUS, na koniec 2020 roku liczba seniorów w wieku 60+ wyniosła 9,8 mln (z czego ponad 58 proc. to kobiety), a ich udział w polskiej populacji sięgnął 25,6 proc. Ten wskaźnik systematycznie rośnie. Prognozy zakładają, że w 2030 roku liczba osób w wieku 60 lat i więcej sięgnie 10,8 mln, a w 2050 roku – 13,7 mln. Tym samym seniorzy będą stanowić już ok. 40 proc. ogółu ludności Polski.
